Skip to content
Athygli er vakin á áhugaverðum málsstofum á samstarfsráðstefnu Háskóla Íslands og Manitobaháskóla sem haldin verður í aðalbyggingu HÍ 28. og 29. ágúst.
Á ráðstefnunni eru m.a. á dagskrá málstofur sem kunna að vekja áhuga sagnfræðinga.
Ráðstefnan fer fram á ensku og er öllum opin
Hátíðarsalur kl. 13:00-14:30
Session 1: Ecological knowledge, power and politics in Manitoba
Rachel Eni and Gladys Rowe: “Connection to Land and Traditional Ecological
Knowledge as Determinants of Holistic Health and Well Being: Sharing the
Experiences of Cree Women in Northern Manitoba 1939-1964”
Gerald Friesen: “Nature and Culture in the Manitoba Political Tradition”
Jean Friesen: “Race, Power and Timber: Shaping a National landscape for
Manitoba 1815-1875”
Föstudagurinn 29 ágúst
Hátíðarsalur kl. 13:00-14:30
Session 6: Culture and nature
Pam Perkins: “A Land that Freezes and Burns: Romantic-Era British Travellers
in Iceland”
Astrid E.J. Ogilvie: “Northern Narratives: Social and Geographical Accounts
from Norway, Iceland and Canada (NORSAGA): A Project for IPY”
Gabriel Malenfant: “How Do Cultural Links With Nature Disappear? An
Icelandic Example”
Hátíðarsalur kl. 15:00-16:00
Session 7: Home and Elsewhere
Pétur Knútsson: “Lögheimili sannleikans, the Citizenship of Truth: a
Barfieldian reading of Ari the Wise”
Úlfar Bragason: “The Emigration to the New World: A successful advertising
campaign?”
Dagskrána í heild má finna hér.
Athygli er vakin á áhugaverðum málsstofum á samstarfsráðstefnu Háskóla Íslands og Manitobaháskóla sem haldin verður í aðalbyggingu HÍ 28. og 29. ágúst.
Á ráðstefnunni eru m.a. á dagskrá málstofur sem kunna að vekja áhuga sagnfræðinga.
Ráðstefnan fer fram á ensku og er öllum opin.
Hátíðarsalur kl. 13:00-14:30
Session 1: Ecological knowledge, power and politics in Manitoba
Rachel Eni and Gladys Rowe: “Connection to Land and Traditional Ecological
Knowledge as Determinants of Holistic Health and Well Being: Sharing the
Experiences of Cree Women in Northern Manitoba 1939-1964”
Gerald Friesen: “Nature and Culture in the Manitoba Political Tradition”
Jean Friesen: “Race, Power and Timber: Shaping a National landscape for
Manitoba 1815-1875”
Föstudagurinn 29 ágúst
Hátíðarsalur kl. 13:00-14:30
Session 6: Culture and nature
Pam Perkins: “A Land that Freezes and Burns: Romantic-Era British Travellers
in Iceland”
Astrid E.J. Ogilvie: “Northern Narratives: Social and Geographical Accounts
from Norway, Iceland and Canada (NORSAGA): A Project for IPY”
Gabriel Malenfant: “How Do Cultural Links With Nature Disappear? An
Icelandic Example”
Hátíðarsalur kl. 15:00-16:00
Session 7: Home and Elsewhere
Pétur Knútsson: “Lögheimili sannleikans, the Citizenship of Truth: a
Barfieldian reading of Ari the Wise”
Úlfar Bragason: “The Emigration to the New World: A successful advertising
campaign?”
Dagskrána í heild má finna hér.
Workshop at the Reykjavík Academy
the 25th of August in Reykjavík, Iceland
Sponsored by the Tempus Foundation (Budapest)
Um er að ræða alþjóðlega málstofu um þriggja ára verkefni sem nefnist Microhistory in Higher Education og er samstarfsverkefni fræðimanna í RA og annarra frá Ungverjalandi og Noregi.
Fundurinn stendur frá kl. 10-15 í sal Reykjavíkurakademíunnar.
Allir þeir sem hafa áhuga á að taka þátt eru velkomnir.
Dagskrá fundarins er eftirfarandi:
10:00 am – Introduction
10:15-11:30 – Theory
Sigurður Gylfi Magnússon: “The Icelandic School of Microhistory – Some
Historiograpical Notes.”
András Lugosi: “Thick Interpretations: Toward a Hermeneutical Turn of
Microhistory?”
István Szijártó: “Puzzle, Fractal, Mosaic. Thoughts on Microhistory.”
11:30-11:45 – Coffee Break
11:45-12:30 – Practice I
Davíð Ólafsson: “Micro- / Bio- / Case-. Studying the Life and Work of Sighvatur
Grimsson.”
Mónika Mátay: “Self-Fashioning in the Courtroom: Microhistory & the Legal
Experience.”
12:30-13:00 – Lunch
13:00-13:45 – Practice II
Gudný Hallgrímsdóttir: “A Common Woman´s Autobiography or a Humorous Story
of a Fool.”
Arnfinn Kjelland: “The Norwegian Tradition of Farm- and Genealogical History as
Source for Microhistorical research.”
Mánudaginn 11. ágúst kl. 10:30 flytur Ida Blom, prófessor emerita við Háskólann í Björgvin í Noregi, árlegan Minningarfyrirlestur Jóns Sigurðssonar á vegum Sagnfræðistofnunar Háskóla Íslands. Fyrirlestur Idu Blom er jafnframt opnurnarfyrirlestur 9. ráðstefnu norrænna kvennasögu og kynjasögufræðinga, sem stendur yfir dagana 11.-13. ágúst nk.
Fyrirlestur Idu Blom nefnist: Finding a new past – from national women’s history to transnational gender history
Fyrirlestur Idu er öllum opinn og eru sagnfræðingar sem og aðrir áhugasamir um kvenna- og kynjasögu hvattir til að mæta.
Ida Blom er meðal þekktustu sagnfræðinga Norðurlanda og hefur skrifað fjölda greina og bóka, bæði um norska sögu en einnig í alþjóðlegu samhengi. Blom var nýlega kjörin heiðusfélagi í samtökum bandarískra sagnfræðinga, sjá t.d. viðtal Alice Kessler-Harris við Idu Blom: http://www.historians.org/Perspectives/issues/2006/0612/0612int1.cfm
Þeir sem enn eiga eftir að skrá sig á ráðstefnuna sjálfa geta skoðað dagskrá hennar á www.qhist08.is og skráð sig og greitt ráðstefnugjald, eða hjá Gestamóttökunni, sem mun hafa aðstöðu í stofu 225 í Aðalbyggingu Háskóla Íslands meðan á ráðstefnu stendur. Afhending ráðstefnugagna og skráning hefst í Aðalbyggingu kl. 8:30 mánudaginn 11. ágúst.
Föstudaginn 22. ágúst verður haldið málþing að Hrafnseyri við Arnarfjörð, sem ber yfirskriftina ,,Kaþólskir Vestfirðir í fortíð og nútíð”. Á meðal fyrirlesara verða Gunnvör Karlsdóttir, Margaret Cormack, Torfi H. Tulinius, Helga Kress og Michaela Kristin-Kali.
Ætlunin er að skoða í sögu miðaldakristninnar á svæðinu og þær breytingar sem nú eru að verða með fjölda nýbúa frá Póllandi og Filipseyjum. Eftirtaldir þættir verða skoðaðir út frá sjónarhóli sagnfræði, mannfræði, bókmenntafræði og guðfræði.
Að málþinginu standa Vestfirðir á miðöldum, Háskólasetur Vestfjarða, Fjölmenningarsetur, Safn Jóns Sigurðssonar að Hrafnseyri og Héraðsskjalasafnið á Ísafirði.
Dagskráin hefst kl. 13:00 og lýkur með sameiginlegum kvöldverði á Ísafirði á föstudagskvöldið. Boðið verður upp á rútuferð frá Ísafirði að Hrafnseyri og aftur til baka að loknu málþingi. Gistimöguleikar á Ísafirði eru m.a. Hótel Ísafjörður og Gamla gistihúsið. Gistiaðstaða er einnig í Bolungarvík og í Súðavík.
Félagið Matur-Saga-Menning gengst fyrir kynningu á matarháttum og garðrækt á hinum forna Skálholtsstað. Mjöll Snæsdóttir fornleifafræðingur og Ingólfur Guðnason garðyrkjufræðingur halda stutt erindi. Einnig verður farið í stutta staðarskoðun undir leiðsögn heimamanna og bragðað á krásum úr eldhúsi Skálholtsskóla.
Mjöll Snæsdóttir fornleifafræðingur flytur erindi um kost Skálholts. Hún hefur stýrt forleifauppgreftri á staðnum undanfarin ár og byggir hún erindið að miklu leyti á þeim rannsóknum. Ingólfur Guðnason garðyrkjufræðingur fjallar um ræktun í klaustrum miðaldanna og hugsanleg áhrif hennar utan klaustra. Ingólfur hefur kynnt sér margvíslegar heimildir um ræktun til forna á Skálholti og eins hefur hann gert jurtagarð við Skálholt. Þar má sjá sýnishorn nytjajurta sem kunnar voru í Skálholti á fyrri öldum. Væntanlega verður garðurinn í fullum skrúða.
Skálholtsskóli leggur áherslu á sögutengda ferðaþjónustu og frá árinu 1997 hefur verið boðið þar upp á veitingar sem tengjast sögu staðarins. Í þetta sinn verður reitt fram “Kaffihlaðborð Valgerðar biskupsfrúar”. Þar verður í boði ýmislegt góðgæti sem hefur verið á borðum heldra fólks um 1800.
Að félaginu Matur- Saga- Menning stendur fagfólk og annað áhugafólk um mat, þjóðleg fræði og sögu sem auka vill veg þjóðlegra matarhefða á Íslandi og
kynna og auka þekkingu á íslenskum mat og matarmenningu. Skálholt er um 90 km frá Reykjavík í hjarta uppsveita Árnessýslu.
Allir eru velkomnir, aðgangseyrir er kr. 1000.- og eru kaffiveitingar innifaldar í verðinu.
Nánari upplýsingar veita:
Ingólfur Guðnason engi@engi.is, sími 486 8913
Sólveig Ólafsdóttir solveig@simnet.is, sími 892 1215
Sagnfræðistofnun Háskóla Íslands og Alþjóðaver efna í samvinnu við sex erlend sendiráð til ráðstefnu og minningaratburða í Reykjavík 9-13 júlí 2008
Vísindamenn og eftirlifendur ræða mikilvægi skipalestanna fyrir sigur í Seinni heimsstyrjöldinni og hernaðarlegt mikilvægi Íslands
Sagnfræðistofnun Háskóla Íslands og Alþjóðaver standa dagana 9.-13. júlí fyrir ráðstefnu og minningaratburðum um skipalestir Bandamanna til Rússlands í Seinni heimsstyrjöldinni. Skipalestirnar, sem söfnuðust saman á Íslandi, voru mikilvægur þáttur í sigri Bandamanna.
Dagskráin hefst um borð í breska herskipinu HMS Exeter við Miðbakka miðvikudaginn 9. júlí en skipið kemur sérstaklega til Íslands af þessu tilefni. Alþjóðleg sagnfræðiráðstefna verður haldin á Háskólatorgi 10-11 júlí og efnt verður til fleiri minningaratburða um helgina.
Þetta er í fyrsta sinn sem eftirlifendum frá þátttökuríkjum Skipalestanna er boðið til samræðu við sagnfræðinga með þessum hætti. Margir eftirlifendurnir munu heimsækja Ísland í fyrsta sinn síðan þeir tóku þátt í þessum sögulegu atburðum fyrir meira en sextíu árum. Sagnfræðingar frá Bretlandi, Rússlandi, Bandaríkjunum, Kanada, Noregi og Ástralíu varpa ljósi á sögu siglinganna og mikilvægi þeirra. Þá fjallar Þór Whitehead prófessor um hernaðarlegt mikilvægi Íslands.
Forseti Íslands Ólafur Ragnar Grímsson er verndari ráðstefnunnar og minningaratburðanna. Landsbankinn er styrktaraðili. Atburðirnir eru haldnir í samvinnu við sendiráð Rússlands, sendiráð Bretlands, sendiráð Bandaríkjanna, sendiráð Kanada, sendiráð Noregs og sendiráð Danmerkur á Íslandi.
Í tilefni af ráðstefnunni verður sett upp sérstök sýning um sögu Skipalestanna. Á henni verða myndir úr fórum þeirra sem þátt tóku í siglingunum til Rússlands á stríðsárunum, myndir frá söfnum frá nokkrum löndum, kort og málverk.
Skipalestir sem fluttu vistir og vopn frá Bandaríkjunum og Evrópu til Austurvígstöðvanna í gegnum Ísland í Seinni heimsstyrjöldinni eru vanmetinn þáttur í heimssögunni og sögu Íslands. Djarfir sjómenn frá mörgum löndum réttu hjálparhönd til þeirra sem áttu í harðri varnarbaráttu gegn hersveitum nasista.
Fjölþjóðlegur floti safnaðist saman á Íslandi, sigldi á haf út og átti fyrir höndum langa siglingu og stöðugar árásir kafbáta Þjóðverja. Þeir sem komust á leiðarenda sýndu ótrúlega þrautseigju og hugprýði. Í Rússlandi er þess minnst með stolti og þakklæti hvernig bandamenn komu til hjálpar þegar allar bjargir virtust bannaðar. Siglingarnar kostuðu miklar mannfórnir en þar sem um var að ræða sjómenn en ekki hermenn hefur í mörgum tilfellum hlutur þessara afreksmanna fallið í skugga af viðurkenningum til hermanna.
Þeir sem þátt tóku í siglingunum hafa átt samskipti og haldið hópinn. Um nokkurra ára skeið hafa samtök, sem stofnuð voru í Rússlandi til að halda minningu skipalestanna á lofti, litið til Íslands sem vöggu lestanna og óskað eftir samstarfi til að rækta minningu þessara mikilvægu atburða.
Hugmynd að minningaratburðum um skipalestirnar má rekja til Péturs H. Ólafssonar sjómanns sem sigldi með skipalestunum til Rússlands á stríðsárunum. Hann hefur í seinni tíð verið afar virkur í starfi eldri borgara. Pétur var nýverið sæmdur heiðursmerki Rússa og hefur tekið þátt í minningaratburðum einkum með Rússum og Bretum en einnig fulltrúum fleiri þjóða.
Dagskrá ráðstefnunnar og nánari upplýsingar má sjá á heimasíðu Hugvísindastofnunar, www.hugvis.hi.is/page/Convoys
Nánari upplýsingar veita Kristján Guy Burgess framkvæmdastjóri Alþjóðavers í síma 699 0351, kgb@global-center.org og Eliza Reid verkefnisstjóri í síma 893 4173 eliza@elizareid.com
Laugardaginn 13. september býður Miðstöð munnlegrar sögu námskeið þar sem munnleg saga og helstu aðferðir hennar verða kynntar. Námskeiðið verður kennt í Þjóðarbókhlöðu og er fjöldi þáttakenda takmarkaður við tólf. Þátttökugjald er 10.000 kr en 7000 krónur fyrir námsmenn. Innifalið í verði eru kennslugögn og kaffiveitingar í hléi fyrir og eftir hádegi.
Kennarar á námskeiðinu eru Gísli Sigurðsson, rannsóknarprófessor við Stofnun Árna Magnússonar, og Unnur María Bergsveinsdóttir, sagnfræðingur og verkefnastjóri Miðstöðvar munnlegrar sögu.
Dagskrá námskeiðsins er sem hér segir:
10.00-11.30 Hvað er munnleg saga?
Saga aðferðarinnar er rakin og sérkenni í hennar í samanburði við aðrar sagnfræðilegar aðferðir rædd. Vikið verður að notkun munnlegra heimilda innan annarra fræðigreina. Tæpt verður á helstu kenningum um minnið og staða munnlegrar sögu hérlendis kortlögð.
11.45-13.00 Undirbúningur viðtals og tækjabúnaður
Farið er yfir helstu atriði sem skipta máli þegar viðtal eða röð viðtala eru undirbúin. Leiðbeint verður um það hvernig best megi nálgast væntanlega viðmælendur. Tækjabúnaður og beiting hans kynnt.
14.00-15.30 Viðtalstækni
Hvað einkennir góðan spyril? Eftir hverju hlustar hann og hvernig? Þáttakendur spreyta sig á töku viðtals.
15.45-17.00 Eftir viðtalið
Úrvinnsla, frágangur og varðveisla viðtalsins verða rædd. Hvernig skal skrifa útdrátt úr viðtali, hvernig á að skrifa viðtalið upp og hvenær á hvor aðferðin við? Helstu forrit sem gagnast við úrvinnslu viðtala kynnt. Höfundaréttur og siðleg viðmið munnlegrar sögu skýrð.
Unnur María Bergsveinsdóttir veitir allar nánari upplýsingar og tekur við óskum um skráningu í síma 525-5776 eða í gegnum tölvupóst (unnurm@bok.hi.is). Athugið að í fyrra komust færri að en vildu. Sjá einnig á http://www.munnlegsaga.is
Miðstöð munnlegrar sögu
Landsbókasafni Íslands – Háskólabókasafni
Arngrímsgötu 3
107 Reykjavík
sími: 525-5775
gsm: 691-0374
netfang: unnurm@bok.hi.is
vefsíða: www.munnlegsaga.is
Fræðimenn og aðrir áhugasamir eru minntir á níunda þing norrænna kvenna- og kynjasögufræðinga sem haldið verður við Háskóla Íslands dagana 11.-13. ágúst 2008.
Á þinginu taka þátt margir fremstu sagnfræðingar Norðurlandanna og ættu íslenskri sagnfræðingar, og aðrir áhugasamir um sögu kvenna og kynja, og sagnfræði yfirhöfuð, að láta fram hjá sér fara tækifæri til þess að drekka í sig það sem efst er á baugi á þessu sviði. Í málstofum verður meðal annars rætt um kvennahreyfingar fyrr og nú, bæði á alþjóðlegum vettvangi og ‘heima fyrir’, sjálfsævisögulegar heimildir í sagnfræðirannsóknum, miðaldasögu, kyngervi og vinnu, kyngervi í evrópskum borgum 1600-1800, rými, mörk og líkama …
Pallborðin tvö snúast annars vegar um stöðu kvenna- og kynjasögu innan ‘hefðbundinnar’ sagnfræði, þar sem m.a. verður spurt að því hvers vegna kvennasaga og kynjasaga séu enn álitnar sérfag, jafnvel jaðarfag, í stað þess að vera eðlilegur hluti almennra sagnfræðirannsókna. Hitt pallborðið tekur á kvennahreyfingum á alþjóðlegum vettvangi.
Skráningarfrestur til 1. júní! Eftir það hækkar gjaldið.
Yfirskrift þingsins er Kyngervi, rými og mörk, sem tekur til þriggja mikilvægra hugtaka fræðasviðsins. Í fyrsta lagi kyngervishugtakið (gender) sem hefur verið eitt helsta greiningarhugtak kvennasögu- og kynjasögurannsókna í rúmlega tvo áratugi. Í öðru lagi rými og mörk (space, borders), sem oftar en ekki eru notuð saman. Fræðimenn hafa í vaxandi mæli beint sjónum að þeim rýmum sem konum hafa verið ætluð og spurt um sveigjanleika þeirra, og hvernig þau hafa breyst í tímans rás. Sjónum er því beint að rými og mörkum í tengslum við m.a. hugmyndina um aðskilin svið, stjórnmálaþátttöku, landafræði, kynhneigð o.s.frv.
Á ráðstefnunni verða þrír lykifyrirlesarar, pallborðsumræður, málstofur og hringborðsumræður tengdar yfirskrift þingsins. Frekari upplýsingar er að finna á heimasíðu ráðstefnunnar, en þessa dagana er verið að setja inn endanlegar lýsingar á fyrirlestrum, pallborðum o.s.frv.: www.qhist08.is
Ida Blom, prófessor emerita við Háskólann í Bergen, flytur opnunarfyrirlestur þingins. Fyrirlesturinn er Jóns Sigurðssonar fyrirlestur þessa árs og í boði Sagnfræðistofnunar Háskóla Íslands. Það þýðir að þessi viðburður er öllum opinn. Ida Blom er meðal þekktustu sagnfræðinga Norðurlanda og hefur hún skrifað fjölda greina og bóka, bæði um norska sögu en einnig í alþjóðlegu samhengi. Blom var nýlega kjörin heiðusfélagi í samtökum bandarískra sagnfræðinga, sjá t.d. viðtal Alice Kessler-Harris við Idu Blom: http://www.historians.org/Perspectives/issues/2006/0612/0612int1.cfm
Aðrir lykilfyrirlesarar eru:
Judith M. Bennett, prófessor í sagnfræði við University of Southern California, en hún hefur um árabil verið í fremstu röð vestrænna kvennasögu og kynjasögufræðinga. Bennett er miðaldafræðingur en nýjasta bók hennar heitir History Matters. Patriarchy and the Challenge of Feminism (2006), sjá http://www.upenn.edu/pennpress/book/1801.html
Bennett mun tala út frá þeirri bók í fyrirlestri sínum. Um Bennett sjá: http://college.usc.edu/faculty/faculty1008252.html
Ellen Dubois, prófessor í sagnfræði við University of California (UCLA). DuBois, hefur líkt og Ida Blom og Judith M. Bennett lagt stund á kvennasögu og kynjasögurannsóknir frá því á áttunda áratugi síðustu aldar og fylgt þeim breytingum sem orðið hafa í rannsóknaráherslum á fræðasviðinu. DuBois hefur einkum unnið að rannsóknum á fyrstu bylgju kvennahreyfinga og eftir hana liggja fjölmargar bækur og greinar á því sviði. Um DuBois sjá nánar: http://www.history.ucla.edu/people/faculty?lid=822
Skráningarfrestur á ráðstefnuna er til 1. júní næstkomandi, eftir það hækkar gjaldið, sjá: www.qhist08.is
Ráðstefnugjaldið er kr. 20.000 fyrir almenna þátttakendur en fyrir stúdenta er gjaldið kr. 12.000. Innifalið er hádegismatur alla þrjá dagana, kaffiveitingar og hátíðarkvöldverður 13. ágúst.
Við vonum að sem flestir íslenskir fræðimenn og aðrir áhugasamir taki þátt í þinginu.
Ef ekki finnast svör við spurningum ykkar á vefsíðunni ráðstefnunnar, vinsamlega hafið þá samband við Auði Styrkársdóttur hjá Kvenansögusafni Íslands, audurs@bok.hi.is
Áhugamenn um félagsstarf sagnfræðinga eru minntir á fund um hádegisfyrirlestraröð Sagnfræðingfélags Íslands.
Staður: Hús Sögufélags við Fischersund
Stund: Fimmtudagur 29. maí klukkan 20.00
Á fundinum gefst færi á að ræða vítt og breitt um hádeisfyrirlestrana, gildi þeirra fyrir félagið og fyrir fagið, hvað hefur tekist vel og hvað miður og hvernig má þróa fyrirlestraröðina í komanid misserum.
Frummælendur:
Sigurður Gylfi Magnússon fjallar um upphaf hádegisfunda sagnfræðingafélagsins og tilgang
Hrefna Róbertsdóttir ræðir um nýútkomið rit, Hádegisfyrirlestrar SI veturinn 2006-2007. Hvað er Sagnfræði? Rannsóknir og miðlun
Áhugamenn um félagsstarf sagnfræðinga eru minntir á fund um hádegisfyrirlestraröð Sagnfræðingfélags Íslands.
Staður: Hús Sögufélags við Fischersund
Stund: Fimmtudagur 29. maí klukkan 20.00
Á fundinum gefst færi á að ræða vítt og breitt um hádeisfyrirlestrana, gildi þeirra fyrir félagið og fyrir fagið, hvað hefur tekist vel og hvað miður og hvernig má þróa fyrirlestraröðina í komanid misserum.
Frummælendur:
Sigurður Gylfi Magnússon fjallar um upphaf hádegisfunda sagnfræðingafélagsins og tilgang
Hrefna Róbertsdóttir ræðir um nýútkomið rit, Hádegisfyrirlestrar SI veturinn 2006-2007. Hvað er Sagnfræði? Rannsóknir og miðlun