Author: ghg

Sunnudaginn 2. október kl. 14:00 verður boðið upp á barnaleiðsögn í Þjóðminjasafni Íslands. Þetta er fyrsta barnaleiðsögn vetrarins og er að þessu sinni hugsuð fyrir börn á aldrinum 5-8 ára.

Helga Einarsdóttir safnkennari mun ganga með börnin gegnum grunnsýningu Þjóðminjasafnsins „Þjóð verður til – menning og samfélag í 1200 ár“.
Ferðalagið hefst á slóðum landnámsmanna á 9. öld. Þaðan liggur leiðin gegnum sýninguna og 1200 ára sögu þjóðarinnar fram til nútímans.
Ýmsir spennandi munir á safninu verða skoðaðir, meðal annars beinagrindur, 1000 ára gömul sverð, gamaldags leikföng og dularfullur álfapottur.
Leiðsögnin er um 45 mínútur að lengd.
Verið velkomin!
Nánari upplýsingar má fá í síma 5302200 eða á netfanginu kennsla@thjodminjasafn.is

Fjórða íslenska söguþingið verður haldið dagana 7.–10. júní 2012. Að þinginu standa Sagnfræðingafélag Íslands, Sagnfræðistofnun, Sögufélagið, Reykjavíkurakademían og Félag sögukennara. Undirbúningsnefnd, sem er skipuð fulltrúum þessarra félaga, hóf störf í ágúst og hefur ráðið Kristbjörn Helga Björnsson sagnfræðing sem framkvæmdastjóra þingsins. Þingið verður skipulagt í styttri og lengri málstofum (1½ eða 3 klst.) og auglýsir undirbúningsnefndin hér með eftir hugmyndum um efni fyrir málstofur eða fyrirlestra. Á þessu þingi verður sú nýjung að nú geta fræðimenn kynnt rannsóknir sínar á veggspjöldum (posters) á þingstað.
Hugmyndir um efni málstofa og/eða fyrirlestra skulu sendar til framkvæmdastjóra þingsins Kristbjörns Helga Björnssonar á netfangið khb@storsaga.is eigi síðar en 15. október nk.
 
Fyrir hönd undirbúningsnefndar
 
Guðmundur Hálfdanarson

Laugardaginn 1. október nk. mun Sagnfræðingafélag Íslands fagna 40 ára afmæli sínu. Af því tilefni mun félagið standa fyrir málþingi í Öskju náttúrufræðihúsi Háskóla Íslands, nánar tiltekið í stofu 132 undir yfirskriftinni: Hvað er (mis)notkun sögunnar?

Fyrirlesarar verða:

Íris Ellenberger

Guðni Th. Jóhannesson

Lára Magnúsardóttir

Guðmundur Hálfdanarson

Dagskráin hefst kl. 13.00 og lýkur kl. 16.30.

Aðgangur er ókeypis og öllum heimilaður meðan húsrými leyfir

Síðan vill stjórn félagsins bjóða öllum félagsmönnum til afmælisfagnaðar og að þiggja léttar veitingar milli kl. 17.00 og kl. 19.00 í húsakynnum Reykjavíkur-Akademíunnar,  JL-húsinu, Hringbraut 121.

Allir eru velkomnir.

Opinber umræða um ritskoðun, þöggun og skoðanakúgun á Íslandi hefur verið
í lágmarki. En nú eru aðrir tímar. Efnahagslegt hrun haustið 2008 varð til
þess að farið var að ræða um endurreisn og endurmat af miklu kappi fyrir
flest svið þjóðlífsins. En hvað um söfn og sýningarrými? Hver er að hugsa
um endurreisn og endurmat í því samhengi? Eiga slík rými eitthvað erindi
inn í umræður um ritskoðun, þöggun, skoðanakúgun, endurreisn og endurmat?
Hvert er hlutverk safna í lýðræðislegri umræðu eða bælingu, jafnvel
þöggun, skoðana? Hver er samfélagsleg skylda safna til að sporna við
þöggun? Er það hlutverk safna að vera siðgæðisvörður? Hvert er hlutverk
listamanna, fræðimanna eða sýninga í að fjalla um ritskoðun, þöggun og
skoðanakúgun? Er svigrúm fyrir þessa aðila til þess að taka slíkt til
umfjöllunar? Til hvaða bragðs á að taka veki sýning hörð viðbrögð og “fari
yfir strikið”? Hvað er þetta “strik” og hver býr það til? Hvert er
hlutverk opinberra aðila í slíkum aðstæðum? En fjölmiðla? En menntamanna?
Hversu langt á að ganga í málamiðlun sýnenda, sýningastjóra, stjórnenda,
gesta safna og sýningarrýma? Hvert er hlutverk gesta í að veita söfnum,
sýningum, sýnendum og jafnvel öðrum gestum aðhald?
Laugardaginn 29. janúar verður efnt til málþings til að ræða þessar, og
aðrar, spurningar. Litið er svo á að söfn og önnur sýningarrými séu
vettvangur umræðna, skoðanaskipta og átaka. Átökin snúast um ólíkar
skoðanir á valdi og valdheimildum þeirra sem koma að starfsemi safna og
sýningargallería, hvort sem það eru stjórnendur og eigendur safna og
sýningargallería, sýningarstjórar og sýnendur, eða almenningur.
Þátttakendur í pallborði eru:
Steinunn Gunnlaugsdóttir, listamaður
Birta Guðjónsdóttir, safnstjóri og listamaður
Hannes Lárusson, listamaður
Haukur Már Helgason, heimspekingur
Birna Kristjánsdóttir, sérfræðingur
Jón Ólafsson, heimspekingur
Ólöf K. Sigurðardóttir, safnstjóri
Stjórnandi er Hjálmar Sveinsson

Að þessu sinni verður fjallað um hvernig Íslendingar nytjuðu seli til matar, en við Ísland kæpa tvær tegundir sela, landselur og útselur, auk þess sem hánorrænu tegundirnar  vöðuselur, kampselur, blöðruselur og hringanóri hafa hér viðkomu í mismiklum mæli.
Pétur Guðmundsson frá Ófeigsfirði, formaður samtaka selabænda og  Guðmundur Ragnarsson veitingamaður munu flytja erindi um á hvern hátt Íslendingar nýttu seli til matar og hvernig hægt er að nýta selaafurðir á nýstárlegan hátt.  Pétur er þekktur fyrir kunnáttu sína á hlunnindanytjum og Guðmundur Ragnarsson er matreiðslumeistari og fyrrverandi landsliðskokkur og býr yfir sérfræðiþekkingu á nýtingu íslenskra villtra dýra úr náttúru Íslands.
Fundurinn verður haldinn í sal Reykjavíkurakademíunnar, Hringbraut 121, 4. hæð, kl. 20.00 til 22.00.  Aðgangur er ókeypis.

Að málþinginu loknu kl. 15.30 verður svo aðalfundur Upplits haldinn á sama stað. Dagskrá fundarins er á þessa leið (sbr. 4. grein laga Upplits):

Á sýningunni má sjá ljósmyndaverk eftir Einar Fal Ingólfsson, sem unnin
eru með hliðsjón af vatnslitamyndum, teikningum og ljósmyndum sem breski
myndlistarmaðurinn og fornfræðingurinn William Gershom Collingwood málaði
og tók af stöðum sem koma fyrir í Íslendingasögunum á tíu vikna ferðalagi
um Ísland sumarið 1897. Sýningin hefur vakið mikla athygli og hlotið mikið
lof gesta.
Samnefnd bók Einars Fals hlaut tilnefningu til Íslensku
bókmenntaverðlaunanna 2010 og er hún til sölu í safnbúð á sérstöku
tilboðsverði.

Fjallað verður um áfengisnotkun kvenna fyrrum og hvernig þær notuðu áfengi málstað
sínum til framdráttar, hvort heldur sem var með áfengi eða móti og hvernig þær nýttu
sér áfengi til að móta ímynd hinnar siðferðilega sterku konu á seinni hluta 19.
aldar. Einnig verður rætt um hæga breytingu á ímyndinni á liðinni öld, feluleik
kvenna með áfengi og fleira því tengt.
Erlingur Brynjólfsson lauk kandídatsprófi í sagnfræði frá Háskóla Íslands árið 1983
og starfar sem sögukennari við Fjölbrautaskóla Suðurlands.
Hádegisfundur Sagnfræðingafélags Íslands í fyrirlestraröðinni: Hvað er kynjasaga?
Staður: Þjóðminjasafn Íslands
Stund: Þriðjudaginn 25. janúar frá 12:05 til 13:00
Aðgangur ókeypis og öllum opinn.

Fjórir menn taka sér fyrir hendur að smíða bát eftir Staðarskektunni, sem
fúnað hefur í grasi í Reykhólasveit.  Samhliða því sem nýi báturinn tekur
á sig mynd er sögð saga bátasmíða á Norðurlöndum.  Byrjað er á kilinum,
sem þróaðist frá eintrjáningi steinaldar, og svo dýpkar frásögnin eftir
því sem báturinn er byrtur, sagt frá skinnbátum bronsaldar og helluristum,
fórnum á bátum og mönnum til ókunnra guða, en elsti súðbyrðingurinn sem
vitað er um varðveittist á einum slíkum blótstað, sýnd hin glæstu skip
víkingaaldar, sagt frá selveiðimönnum í Eystrasaltinu sem lögðust út á
ísinn og sváfu í einkennilega löguðum bátum sínum, og áfram er smíðað,
böndin og borðstokkarnir, og þá er komið til Færeyja þar sem keppt er í
róðri í nýrri gerð af súðbyrðingum á Ólafsvöku.  Að lokum er báturinn klár
og seglin saumuð og þá er sjósetning og siglt út á fjörðinn, til fortíðar
smiðanna sjálfra, þar sem súðbyrðingar voru smíðaðir og notaðir  – heima.
Báturinn er trúarlegt tákn. Í þessum ,,báti” sem kvikmyndin er, rúmast
margt, svo sem handbragð, heiðindómur, verslunarsaga, veiði, dauði og
hátíðir. Í gegnum báta og skip tengjast hættir og saga þeirra þjóða sem
búa á Norðurlöndum.
Ásdís Thoroddsen leikstýrir og Hálfdán Theódórsson kvikmyndar.  Tónlistina
semur Þórður Magnússon.  Steinþór Birgisson litgreinir og Gunnar Árnason
blandar hljóð.  Smiðir eru Hafliði Aðalsteinsson, Eggert Björnsson, Hjalti
Hafþórsson og Aðalsteinn Valdimarsson.  Myndin var tekin upp á Íslandi,
Danmörku, Noregi, Færeyjum, Finnlandi, Svíþjóð og Þýskalandi.
Framleiðendur eru Ásdís Thoroddsen og Fahad Falur Jabali á vegum Gjólu
kvikmyndagerðar.