Barnaleiðsögn í Þjóðminjasafni Íslands

Barnaleiðsögn í Þjóðminjasafni Íslands

Sunnudaginn 2. október kl. 14:00 verður boðið upp á barnaleiðsögn í Þjóðminjasafni Íslands. Þetta er fyrsta barnaleiðsögn vetrarins og er að þessu sinni hugsuð fyrir börn á aldrinum 5-8 ára.

Helga Einarsdóttir safnkennari mun ganga með börnin gegnum grunnsýningu Þjóðminjasafnsins „Þjóð verður til – menning og samfélag í 1200 ár“.
Ferðalagið hefst á slóðum landnámsmanna á 9. öld. Þaðan liggur leiðin gegnum sýninguna og 1200 ára sögu þjóðarinnar fram til nútímans.
Ýmsir spennandi munir á safninu verða skoðaðir, meðal annars beinagrindur, 1000 ára gömul sverð, gamaldags leikföng og dularfullur álfapottur.
Leiðsögnin er um 45 mínútur að lengd.
Verið velkomin!
Nánari upplýsingar má fá í síma 5302200 eða á netfanginu kennsla@thjodminjasafn.is

Söguþing 2012


Fjórða íslenska söguþingið verður haldið dagana 7.–10. júní 2012. Að þinginu standa Sagnfræðingafélag Íslands, Sagnfræðistofnun, Sögufélagið, Reykjavíkurakademían og Félag sögukennara. Undirbúningsnefnd, sem er skipuð fulltrúum þessarra félaga, hóf störf í ágúst og hefur ráðið Kristbjörn Helga Björnsson sagnfræðing sem framkvæmdastjóra þingsins. Þingið verður skipulagt í styttri og lengri málstofum (1½ eða 3 klst.) og auglýsir undirbúningsnefndin hér með eftir hugmyndum um efni fyrir málstofur eða fyrirlestra. Á þessu þingi verður sú nýjung að nú geta fræðimenn kynnt rannsóknir sínar á veggspjöldum (posters) á þingstað.
Hugmyndir um efni málstofa og/eða fyrirlestra skulu sendar til framkvæmdastjóra þingsins Kristbjörns Helga Björnssonar á netfangið khb@storsaga.is eigi síðar en 15. október nk.
 
Fyrir hönd undirbúningsnefndar
 
Guðmundur Hálfdanarson

Sagnfræðingafélag Íslands 40 ára


Laugardaginn 1. október nk. mun Sagnfræðingafélag Íslands fagna 40 ára afmæli sínu. Af því tilefni mun félagið standa fyrir málþingi í Öskju náttúrufræðihúsi Háskóla Íslands, nánar tiltekið í stofu 132 undir yfirskriftinni: Hvað er (mis)notkun sögunnar?

Fyrirlesarar verða:

Íris Ellenberger

Guðni Th. Jóhannesson

Lára Magnúsardóttir

Guðmundur Hálfdanarson

 

Dagskráin hefst kl. 13.00 og lýkur kl. 16.30.

Aðgangur er ókeypis og öllum heimilaður meðan húsrými leyfir

 

Síðan vill stjórn félagsins bjóða öllum félagsmönnum til afmælisfagnaðar og að þiggja léttar veitingar milli kl. 17.00 og kl. 19.00 í húsakynnum Reykjavíkur-Akademíunnar,  JL-húsinu, Hringbraut 121.

Allir eru velkomnir.

 

Laugardaginn 1. október nk. mun Sagnfræðingafélag Íslands fagna 40 ára afmæli sínu. Af því tilefni mun félagið standa fyrir málþingi í Öskju náttúrufræðihúsi Háskóla Íslands, nánar tiltekið í stofu 132 undir yfirskriftinni: Hvað er (mis)notkun sögunnar?

Málþing um ritskoðun

Málþingið er haldið á vegum Rannsóknaseturs í safnafræði við Háskóla
Íslands, Laugardaginn 29. janúar kl. 13:00.
Staðsetning, Háskóli Íslands, Oddi, stofa 101.
Málþingið er ókeypis og öllum opið.

Opinber umræða um ritskoðun, þöggun og skoðanakúgun á Íslandi hefur verið
í lágmarki. En nú eru aðrir tímar. Efnahagslegt hrun haustið 2008 varð til
þess að farið var að ræða um endurreisn og endurmat af miklu kappi fyrir
flest svið þjóðlífsins. En hvað um söfn og sýningarrými? Hver er að hugsa
um endurreisn og endurmat í því samhengi? Eiga slík rými eitthvað erindi
inn í umræður um ritskoðun, þöggun, skoðanakúgun, endurreisn og endurmat?
Hvert er hlutverk safna í lýðræðislegri umræðu eða bælingu, jafnvel
þöggun, skoðana? Hver er samfélagsleg skylda safna til að sporna við
þöggun? Er það hlutverk safna að vera siðgæðisvörður? Hvert er hlutverk
listamanna, fræðimanna eða sýninga í að fjalla um ritskoðun, þöggun og
skoðanakúgun? Er svigrúm fyrir þessa aðila til þess að taka slíkt til
umfjöllunar? Til hvaða bragðs á að taka veki sýning hörð viðbrögð og “fari
yfir strikið”? Hvað er þetta “strik” og hver býr það til? Hvert er
hlutverk opinberra aðila í slíkum aðstæðum? En fjölmiðla? En menntamanna?
Hversu langt á að ganga í málamiðlun sýnenda, sýningastjóra, stjórnenda,
gesta safna og sýningarrýma? Hvert er hlutverk gesta í að veita söfnum,
sýningum, sýnendum og jafnvel öðrum gestum aðhald?
Laugardaginn 29. janúar verður efnt til málþings til að ræða þessar, og
aðrar, spurningar. Litið er svo á að söfn og önnur sýningarrými séu
vettvangur umræðna, skoðanaskipta og átaka. Átökin snúast um ólíkar
skoðanir á valdi og valdheimildum þeirra sem koma að starfsemi safna og
sýningargallería, hvort sem það eru stjórnendur og eigendur safna og
sýningargallería, sýningarstjórar og sýnendur, eða almenningur.
Þátttakendur í pallborði eru:
Steinunn Gunnlaugsdóttir, listamaður
Birta Guðjónsdóttir, safnstjóri og listamaður
Hannes Lárusson, listamaður
Haukur Már Helgason, heimspekingur
Birna Kristjánsdóttir, sérfræðingur
Jón Ólafsson, heimspekingur
Ólöf K. Sigurðardóttir, safnstjóri
Stjórnandi er Hjálmar Sveinsson

Hinn árlegi bókafundur Sögufélags og Sagnfræðingafélags Íslands

Hinn árlegi bókafundur Sögufélags og Sagnfræðingafélags Íslands verður haldinn eftir rúma viku, fimmtudaginn 27. janúar kl. 20:00 í húsnæði Sögufélags við Fischersund.
Fjórar bækur verða teknar til umfjöllunar. Munu framsögumenn tala í mesta lagi í 15 mínútur, höfundar munu bregðast við – þeir hafa allir lofað að mæta – og síðan verða almennar umræður.

Stafrófsröð höfunda ræður röðun:
Guðni Th. Jóhannesson, Gunnar Thoroddsen: ævisaga
Umfjöllun: Ólafur Þ. Harðarson prófessor í stjórnmálafræði við HÍ.
Margrét Guðmundsdóttir, Saga hjúkrunar á Íslandi á 20. öld
Umfjöllun: Erla Dóris Halldórsdóttir hjúkrunar- og sagnfræðingur
Sigrún Pálsdóttir, Þóra biskups og raunir íslenskrar embættismannastéttar 1847-1917
Umfjöllun: Ármann Jakobsson dósent í íslensku við HÍ
Þór Whitehead, Sovét-Ísland óskalandið. Aðdragandi byltingar sem aldrei varð
Umfjöllun: Egill Ólafsson sagnfræðingur og blaðamaður
Léttar veitingar verða á staðnum.

Fræðslufundur félagsins Matur- saga- menning. Nytjar á sel til matar á Íslandi fyrr og nú

Fimmtudaginn 27. janúar n.k. verður haldinn opinn fræðslufundur á vegum félagsins Matur- Saga- menning. Fundurinn er sá þriðji í röð fræðslufunda á vegum félagsins þennan vetur og fjalla þeir allir um nytjar á villtum dýrum úr íslenskri náttúru, bæði fyrr og nú.

Að þessu sinni verður fjallað um hvernig Íslendingar nytjuðu seli til matar, en við Ísland kæpa tvær tegundir sela, landselur og útselur, auk þess sem hánorrænu tegundirnar  vöðuselur, kampselur, blöðruselur og hringanóri hafa hér viðkomu í mismiklum mæli.
Pétur Guðmundsson frá Ófeigsfirði, formaður samtaka selabænda og  Guðmundur Ragnarsson veitingamaður munu flytja erindi um á hvern hátt Íslendingar nýttu seli til matar og hvernig hægt er að nýta selaafurðir á nýstárlegan hátt.  Pétur er þekktur fyrir kunnáttu sína á hlunnindanytjum og Guðmundur Ragnarsson er matreiðslumeistari og fyrrverandi landsliðskokkur og býr yfir sérfræðiþekkingu á nýtingu íslenskra villtra dýra úr náttúru Íslands.
Fundurinn verður haldinn í sal Reykjavíkurakademíunnar, Hringbraut 121, 4. hæð, kl. 20.00 til 22.00.  Aðgangur er ókeypis.

Skiptir menning máli?

á, stórt er spurt, en „Skiptir menning máli?“ er engu að síður yfirskrift málþings um samstarf og menningarstefnu í uppsveitum Árnessýslu sem Upplit boðar til í tengslum við aðalfund sinn á Hótel Heklu á Skeiðum laugardaginn 29. janúar. Málþingið hefst kl. 14 og stendur til 15.30 og í beinu framhaldi af því hefst aðalfundurinn.
Sérstakur gestur málþingsins verður Signý Ormarsdóttir, menningarfulltrúi Austurlands. Yfirskrift erindis hennar er „Skilar skapandi kraftur fólkinu aftur? Um menningaruppbyggingu síðustu ára á Austurlandi“. Signý segir frá líflegu menningarstarfi á Austurlandi, menningarmiðstöðvum og samstarfi. Hún mun ennfremur miðla af reynslu sinni af mótun menningarstefnu á Austurlandi, en þar var fyrsta menningarráðið stofnað árið 2001. Þá munu menningarnefndir uppsveitanna og Byggðasafn Árnesinga kynna sig og sína starfsemi og ræða hugsanlega fleti á nánara samstarfi í uppsveitunum um sameiginleg hagsmunamál. Málþinginu lýkur á pallborðsumræðum.
Upplitsfélagar, sveitarstjórnarfólk og allir þeir sem láta sig menningarstarfsemi í heimabyggð varða eru hvattir til að mæta á málþingið!

Dagskrá málþings
14.00 Málþingið sett
14.05 Skilar skapandi kraftur fólkinu aftur?
Signý Ormarsdóttir, menningarfulltrúi Austurlands, segir frá menningaruppbyggingu síðustu ára á Austurlandi
14.25 Menningarnefndir uppsveitanna og Byggðasafn Árnesinga kynna starfsemi sína
• Sigrún Guðlaugsdóttir, menningar-, æskulýðs-, velferðar- og jafnréttisnefnd Skeiða- og Gnúpverjahrepps
• Halldóra Hjörleifsdóttir, ferða- og menningarmálanefnd Hrunamannahrepps
• Ursula Filmer, æskulýðs- og menningarmálanefnd Grímsnes- og Grafningshrepps
• Skúli Sæland, menningarmálanefnd Bláskógabyggðar
• Lýður Pálsson, forstöðumaður Byggðasafns Árnesinga
14.50 Kaffihlé
15.05 Pallborðsumræður
15.25 Samantekt og málþingsslit

AÐALFUNDUR

Að málþinginu loknu kl. 15.30 verður svo aðalfundur Upplits haldinn á sama stað. Dagskrá fundarins er á þessa leið (sbr. 4. grein laga Upplits):

1. Skýrsla stjórnar fyrir liðið starfsár
2. Kynning og afgreiðsla aðildarumsókna
3. Afgreiðsla reikninga
4. Lagabreytingar
5. Starfsáætlun fyrir komandi starfsár og fjárhagsáætlun
6. Kosning stjórnar og skoðunarmanna reikninga
7. Önnur mál
Auk hefðbundinna aðalfundarstarfa verður opnaður nýr vefur Upplits, sem er ætlað að verða ein aðalupplýsingaveita Upplits.
FYLGIST MEÐ Á FACEBOOK!
Upplit er með síðu á Facebook og þeir sem gerast áhangendur þar fá reglulega sendar tilkynningar um viðburði framundan. Ennfremur má nálgast upplýsingar um dagskrána framundan á vef uppsveitanna; www.sveitir.is – og varla þarf að taka fram að ykkur er frjálst að áframsenda póstana um viðburði Upplits til allra þeirra sem þið teljið að gætu haft gagn og gaman af að fylgjast með!

Sögustaðir – í fótspor W. G. Collingwoods

Síðasta sýningarhelgi og leiðsögn
Á síðasta sýningardegi Sögustaða – í fótspor W.G. Collingwoods
sunnudaginn 23. janúar nk. mun Einar Falur Ingólfsson ljósmyndari og
sýningarhöfundur veita leiðsögn um sýninguna. Leðsögnin hefst kl. 14 og er
öllum opin.

Á sýningunni má sjá ljósmyndaverk eftir Einar Fal Ingólfsson, sem unnin
eru með hliðsjón af vatnslitamyndum, teikningum og ljósmyndum sem breski
myndlistarmaðurinn og fornfræðingurinn William Gershom Collingwood málaði
og tók af stöðum sem koma fyrir í Íslendingasögunum á tíu vikna ferðalagi
um Ísland sumarið 1897. Sýningin hefur vakið mikla athygli og hlotið mikið
lof gesta.
Samnefnd bók Einars Fals hlaut tilnefningu til Íslensku
bókmenntaverðlaunanna 2010 og er hún til sölu í safnbúð á sérstöku
tilboðsverði.

Fyrirlestur í hádegisfundaröð Sagnfræðingafélags Íslands, Hvað er kynjasaga?

Fyrirlesturinn ber nafnið: Um kvenfólk og brennivín
Fyrirlesari: Erlingur Brynjólfsson sagnfræðingur

Fjallað verður um áfengisnotkun kvenna fyrrum og hvernig þær notuðu áfengi málstað
sínum til framdráttar, hvort heldur sem var með áfengi eða móti og hvernig þær nýttu
sér áfengi til að móta ímynd hinnar siðferðilega sterku konu á seinni hluta 19.
aldar. Einnig verður rætt um hæga breytingu á ímyndinni á liðinni öld, feluleik
kvenna með áfengi og fleira því tengt.
Erlingur Brynjólfsson lauk kandídatsprófi í sagnfræði frá Háskóla Íslands árið 1983
og starfar sem sögukennari við Fjölbrautaskóla Suðurlands.
Hádegisfundur Sagnfræðingafélags Íslands í fyrirlestraröðinni: Hvað er kynjasaga?
Staður: Þjóðminjasafn Íslands
Stund: Þriðjudaginn 25. janúar frá 12:05 til 13:00
Aðgangur ókeypis og öllum opinn.

Heimildarmyndin ,,Súðbyrðingur – saga báts" sýnd í Bíó Paradís

Almennar sýningar á heimildamyndinni Súðbyrðingur – saga báts hefjast 22.
janúar og standa til 10. febrúar í Bíó Paradís við Hverfisgötuna.
Sýningartíma má sjá í dagblöðum og á alnetinu undir www.bioparadis.is
(dagskrá vikunnar).

Fjórir menn taka sér fyrir hendur að smíða bát eftir Staðarskektunni, sem
fúnað hefur í grasi í Reykhólasveit.  Samhliða því sem nýi báturinn tekur
á sig mynd er sögð saga bátasmíða á Norðurlöndum.  Byrjað er á kilinum,
sem þróaðist frá eintrjáningi steinaldar, og svo dýpkar frásögnin eftir
því sem báturinn er byrtur, sagt frá skinnbátum bronsaldar og helluristum,
fórnum á bátum og mönnum til ókunnra guða, en elsti súðbyrðingurinn sem
vitað er um varðveittist á einum slíkum blótstað, sýnd hin glæstu skip
víkingaaldar, sagt frá selveiðimönnum í Eystrasaltinu sem lögðust út á
ísinn og sváfu í einkennilega löguðum bátum sínum, og áfram er smíðað,
böndin og borðstokkarnir, og þá er komið til Færeyja þar sem keppt er í
róðri í nýrri gerð af súðbyrðingum á Ólafsvöku.  Að lokum er báturinn klár
og seglin saumuð og þá er sjósetning og siglt út á fjörðinn, til fortíðar
smiðanna sjálfra, þar sem súðbyrðingar voru smíðaðir og notaðir  – heima.
Báturinn er trúarlegt tákn. Í þessum ,,báti” sem kvikmyndin er, rúmast
margt, svo sem handbragð, heiðindómur, verslunarsaga, veiði, dauði og
hátíðir. Í gegnum báta og skip tengjast hættir og saga þeirra þjóða sem
búa á Norðurlöndum.
Ásdís Thoroddsen leikstýrir og Hálfdán Theódórsson kvikmyndar.  Tónlistina
semur Þórður Magnússon.  Steinþór Birgisson litgreinir og Gunnar Árnason
blandar hljóð.  Smiðir eru Hafliði Aðalsteinsson, Eggert Björnsson, Hjalti
Hafþórsson og Aðalsteinn Valdimarsson.  Myndin var tekin upp á Íslandi,
Danmörku, Noregi, Færeyjum, Finnlandi, Svíþjóð og Þýskalandi.
Framleiðendur eru Ásdís Thoroddsen og Fahad Falur Jabali á vegum Gjólu
kvikmyndagerðar.