Skip to content
á, stórt er spurt, en „Skiptir menning máli?“ er engu að síður yfirskrift málþings um samstarf og menningarstefnu í uppsveitum Árnessýslu sem Upplit boðar til í tengslum við aðalfund sinn á Hótel Heklu á Skeiðum laugardaginn 29. janúar. Málþingið hefst kl. 14 og stendur til 15.30 og í beinu framhaldi af því hefst aðalfundurinn.
Sérstakur gestur málþingsins verður Signý Ormarsdóttir, menningarfulltrúi Austurlands. Yfirskrift erindis hennar er „Skilar skapandi kraftur fólkinu aftur? Um menningaruppbyggingu síðustu ára á Austurlandi“. Signý segir frá líflegu menningarstarfi á Austurlandi, menningarmiðstöðvum og samstarfi. Hún mun ennfremur miðla af reynslu sinni af mótun menningarstefnu á Austurlandi, en þar var fyrsta menningarráðið stofnað árið 2001. Þá munu menningarnefndir uppsveitanna og Byggðasafn Árnesinga kynna sig og sína starfsemi og ræða hugsanlega fleti á nánara samstarfi í uppsveitunum um sameiginleg hagsmunamál. Málþinginu lýkur á pallborðsumræðum.
Upplitsfélagar, sveitarstjórnarfólk og allir þeir sem láta sig menningarstarfsemi í heimabyggð varða eru hvattir til að mæta á málþingið!
Dagskrá málþings
14.00 Málþingið sett
14.05 Skilar skapandi kraftur fólkinu aftur?
Signý Ormarsdóttir, menningarfulltrúi Austurlands, segir frá menningaruppbyggingu síðustu ára á Austurlandi
14.25 Menningarnefndir uppsveitanna og Byggðasafn Árnesinga kynna starfsemi sína
• Sigrún Guðlaugsdóttir, menningar-, æskulýðs-, velferðar- og jafnréttisnefnd Skeiða- og Gnúpverjahrepps
• Halldóra Hjörleifsdóttir, ferða- og menningarmálanefnd Hrunamannahrepps
• Ursula Filmer, æskulýðs- og menningarmálanefnd Grímsnes- og Grafningshrepps
• Skúli Sæland, menningarmálanefnd Bláskógabyggðar
• Lýður Pálsson, forstöðumaður Byggðasafns Árnesinga
14.50 Kaffihlé
15.05 Pallborðsumræður
15.25 Samantekt og málþingsslit
AÐALFUNDUR
Að málþinginu loknu kl. 15.30 verður svo aðalfundur Upplits haldinn á sama stað. Dagskrá fundarins er á þessa leið (sbr. 4. grein laga Upplits):
1. Skýrsla stjórnar fyrir liðið starfsár
2. Kynning og afgreiðsla aðildarumsókna
3. Afgreiðsla reikninga
4. Lagabreytingar
5. Starfsáætlun fyrir komandi starfsár og fjárhagsáætlun
6. Kosning stjórnar og skoðunarmanna reikninga
7. Önnur mál
Auk hefðbundinna aðalfundarstarfa verður opnaður nýr vefur Upplits, sem er ætlað að verða ein aðalupplýsingaveita Upplits.
FYLGIST MEÐ Á FACEBOOK!
Upplit er með síðu á Facebook og þeir sem gerast áhangendur þar fá reglulega sendar tilkynningar um viðburði framundan. Ennfremur má nálgast upplýsingar um dagskrána framundan á vef uppsveitanna;
www.sveitir.is – og varla þarf að taka fram að ykkur er frjálst að áframsenda póstana um viðburði Upplits til allra þeirra sem þið teljið að gætu haft gagn og gaman af að fylgjast með!
Síðasta sýningarhelgi og leiðsögn
Á síðasta sýningardegi Sögustaða – í fótspor W.G. Collingwoods
sunnudaginn 23. janúar nk. mun Einar Falur Ingólfsson ljósmyndari og
sýningarhöfundur veita leiðsögn um sýninguna. Leðsögnin hefst kl. 14 og er
öllum opin.
Á sýningunni má sjá ljósmyndaverk eftir Einar Fal Ingólfsson, sem unnin
eru með hliðsjón af vatnslitamyndum, teikningum og ljósmyndum sem breski
myndlistarmaðurinn og fornfræðingurinn William Gershom Collingwood málaði
og tók af stöðum sem koma fyrir í Íslendingasögunum á tíu vikna ferðalagi
um Ísland sumarið 1897. Sýningin hefur vakið mikla athygli og hlotið mikið
lof gesta.
Samnefnd bók Einars Fals hlaut tilnefningu til Íslensku
bókmenntaverðlaunanna 2010 og er hún til sölu í safnbúð á sérstöku
tilboðsverði.
Fyrirlesturinn ber nafnið: Um kvenfólk og brennivín
Fyrirlesari: Erlingur Brynjólfsson sagnfræðingur
Fjallað verður um áfengisnotkun kvenna fyrrum og hvernig þær notuðu áfengi málstað
sínum til framdráttar, hvort heldur sem var með áfengi eða móti og hvernig þær nýttu
sér áfengi til að móta ímynd hinnar siðferðilega sterku konu á seinni hluta 19.
aldar. Einnig verður rætt um hæga breytingu á ímyndinni á liðinni öld, feluleik
kvenna með áfengi og fleira því tengt.
Erlingur Brynjólfsson lauk kandídatsprófi í sagnfræði frá Háskóla Íslands árið 1983
og starfar sem sögukennari við Fjölbrautaskóla Suðurlands.
Hádegisfundur Sagnfræðingafélags Íslands í fyrirlestraröðinni: Hvað er kynjasaga?
Staður: Þjóðminjasafn Íslands
Stund: Þriðjudaginn 25. janúar frá 12:05 til 13:00
Aðgangur ókeypis og öllum opinn.
Almennar sýningar á heimildamyndinni Súðbyrðingur – saga báts hefjast 22.
janúar og standa til 10. febrúar í Bíó Paradís við Hverfisgötuna.
Sýningartíma má sjá í dagblöðum og á alnetinu undir www.bioparadis.is
(dagskrá vikunnar).
Fjórir menn taka sér fyrir hendur að smíða bát eftir Staðarskektunni, sem
fúnað hefur í grasi í Reykhólasveit. Samhliða því sem nýi báturinn tekur
á sig mynd er sögð saga bátasmíða á Norðurlöndum. Byrjað er á kilinum,
sem þróaðist frá eintrjáningi steinaldar, og svo dýpkar frásögnin eftir
því sem báturinn er byrtur, sagt frá skinnbátum bronsaldar og helluristum,
fórnum á bátum og mönnum til ókunnra guða, en elsti súðbyrðingurinn sem
vitað er um varðveittist á einum slíkum blótstað, sýnd hin glæstu skip
víkingaaldar, sagt frá selveiðimönnum í Eystrasaltinu sem lögðust út á
ísinn og sváfu í einkennilega löguðum bátum sínum, og áfram er smíðað,
böndin og borðstokkarnir, og þá er komið til Færeyja þar sem keppt er í
róðri í nýrri gerð af súðbyrðingum á Ólafsvöku. Að lokum er báturinn klár
og seglin saumuð og þá er sjósetning og siglt út á fjörðinn, til fortíðar
smiðanna sjálfra, þar sem súðbyrðingar voru smíðaðir og notaðir – heima.
Báturinn er trúarlegt tákn. Í þessum ,,báti” sem kvikmyndin er, rúmast
margt, svo sem handbragð, heiðindómur, verslunarsaga, veiði, dauði og
hátíðir. Í gegnum báta og skip tengjast hættir og saga þeirra þjóða sem
búa á Norðurlöndum.
Ásdís Thoroddsen leikstýrir og Hálfdán Theódórsson kvikmyndar. Tónlistina
semur Þórður Magnússon. Steinþór Birgisson litgreinir og Gunnar Árnason
blandar hljóð. Smiðir eru Hafliði Aðalsteinsson, Eggert Björnsson, Hjalti
Hafþórsson og Aðalsteinn Valdimarsson. Myndin var tekin upp á Íslandi,
Danmörku, Noregi, Færeyjum, Finnlandi, Svíþjóð og Þýskalandi.
Framleiðendur eru Ásdís Thoroddsen og Fahad Falur Jabali á vegum Gjólu
kvikmyndagerðar.
Alþjóðleg ráðstefna verður haldin í Háskóla Íslands dagana 2.-3. júní 2011
undir yfirskriftinni Crisis and Renewal: Welfare States, Democracy and
Equality in Hard Times. Að ráðstefnunni standa þrjú öndvegissetur, Nordwel,
Reassess og Edda, og er markmiðið að að leiða saman fólk úr ólíkum greinum
hug- og félagsvísinda til að ræða um velferðarsamfélagið, lýðræði og
jafnrétti á krepputímum.
Frekari upplýsingar um ráðstefnuna má nálgast hér
Stofnun stjórnsýslufræða og stjórnmála
boðar til hádegisfundar 7. desember í Odda st. 101 um bók Guðna Th. Jóhannessonar sagnfræðings, Gunnar Thoroddsen. Ævisaga.
Allir velkomnir.
Á fundinum verður rætt um endurkomu Gunnars Thoroddsen í stjórnmálin eftir
1970, stjórnarmyndunina 1980 og ár hans í stól forsætisráðherra, en óhætt
er að segja að þau hafi verið stormasöm. Sérstakir gestir fundarins eru
Friðrik Sophusson f.v. ráðherra og fv. varaformaður Sjálfstæðisflokksins
og Svavar Gestsson, fv. ráðherra og fv. formaður Alþýðubandalagsins. Þeir
voru samtíða Gunnari Thoroddsen á Alþingi. Friðrik tók við af Gunnari sem
varaformaður Sjálfstæðisflokksins 1981. Svavar átti sæti í ríkisstjórn
Gunnars Thoroddsen 1980-1983. Þeir munu eiga samtal við Guðna og aðra
gesti fundarins um efnið. Þess má geta að bók Guðna Th. Jóhannessonar
hefur fengið tilnefningu til íslensku bókmenntaverðlaunanna í flokki
fræðirita.
Aðalfundur Hins íslenzka fornleifafélags 2010, verður haldinn miðvikudaginn 8. desemberí fyrirlestrarsal Þjóðminjasafns Íslands, kl. 17.00.
Allir eru velkomnir.
Dagskrá:
1. Venjuleg aðalfundarstörf.
2. Stjórnarkjör.
3. Önnur mál.
4. Erindi:Vala Björg Garðarsdóttir, doktorsnemi í fornleifafræði og
stjórnaði rannsókninni við Alþingisreitinn:Upphaf og þróun landnáms í Reykjavík.
Stjórnin
Það verður líf og fjör í Þjóðminjasafninu á aðventunni. Jólasveinarnir
heimsækja safnið að vanda, á sýningunni Sérkenni sveinanna býðst börnum að
snerta gripi tengda jólasveinunum, Grýla og Leppalúði kíkja í heimsókn,
fjölskyldum býðst að fara í sérstakan jólaratleik og fyrirlestrar verða um
íslenska jólasiði á íslensku og ensku. Að auki verður opnað sérstakt
vefsvæði á heimasíðu safnsins.
Allir eru hjartanlega velkominir.
Fyrsta sunnudag í aðventu, 28. nóvember, verður nýtt jólavefsvæði opnað á
heimasíðu Þjóðminjasafnsins. Þar má finna ýmsan fróðleik um gamla
jólasiði, jólasveina og aðrar vættir, auk uppskrifta sem eru ómissandi í
jólaundirbúninginn: www.thjodminjasafn.is/jol
Jóladagskrá Þjóðminjasafnsins hefst með fjölskyldudagskrá sunnudaginn 5.
desember. Grýla, Leppalúði og Jólakötturinn munu kíkja í heimsókn og
Pollapönkararnir munu spila fyrir krakkana. Þá verður opnuð sýningin
Sérkenni sveinanna en þar má sjá jólahús með gripum sem tengjast
jólasveinunum. Gripina má snerta og geta þeir hjálpað börnum að skilja
nöfn jólasveinanna betur. Í forsal á 3. hæð safnsins er jafnframt hægt að
skoða gömul jólatré frá ýmsum tímum.
Koma jólasveinanna
Þetta er þó aðeins upphafið á hinni líflegu jóladagskrá Þjóðminjasafnsins.
Jólasveinarnir munu koma í safnið daglega frá og með 12. desember líkt og
undanfarin ár. Jóladagskrá Þjóðminjasafnsins hefur áunnið sér hefð og með
árunum eignast fjölmarga aðdáendur í hópi yngri gesta safnsins.
Ókeypis er að hitta jólasveinana og að skoða sýninguna Sérkenni sveinanna
allan desember, en að auki er frítt inn á safnið á miðvikudögum og ókeypis
aðgangur fyrir börn undir 18 ára aldri alla daga.
Fjölskyldur geta farið í hina sígildu ratleiki Þjóðminjasafnsins.
Jólaleikurinn heitir Hvar er jólakötturinn? og snýst um að finna litlu
jólakettina sem hafa verið faldir innan um safngripina. Fleiri
fjölskylduleikir eru í boði í afgreiðslu safnsins.
Safnbúðin er full af fallegri jólavöru, þjóðlegum leikföngum, vönduðum
minjagripum og bókum.
Gott getur verið að hvíla lúin bein eftir heimsókn á safnið og gæða sér á
óviðjafnanlegum veitingum Kaffitárs.
12. desember kl. 13:00 munu Helga Einarsdóttir og Steinunn Guðmundardóttir
þjóðfræðingar og safnkennarar Þjóðminjasafnsins fjalla um gamla og nýja
jólasiði og uppruna þeirra. Þetta verður sannkölluð fjölskylduskemmtun og
verður gestum boðið að stíga dans kringum jólatré að erindinu loknu.
19. desember kl. 13:00 mun Terry Gunnell þjóðfræðingur fjalla um íslenska
jólasiði og kynna íslensku jólasveinana. Fyrirlesturinn er á ensku og er
kynntur í samstarfi við The English Speaking Union.
Allar nánari upplýsingar um jóladagskrá Þjóðminjasafnsins:
helga.vollertsen@thjodminjasafn.is eða í síma 5302222/8242039.
Laugardaginn 4. desember 2010 efnir Rannsóknastofa í kvenna- og
kynjafræðum í samstarfi við EDDU – öndvegissetur til málþings
til heiðurs Helgu Kress, prófessor emeritus. Málþingið verður haldið í
Hátíðarsal, Aðalbyggingu Háskóla Íslands, kl. 10.30 – 18.00.
Málþingið er öllum opið meðan húsrúm leyfir.
Helga Kress er prófessor emeritus við Háskóla Íslands. Hún er
brautryðjandi á sviði norrænna miðaldabókmennta og íslenskrar
bókmenntasögu. Helga hefur gefið út fjölda rita um rannsóknir sínar og
haldið um þær fyrirlestra, bæði hér á landi og erlendis. Þá hefur hún
verið virk jafnt í íslenskri sem norrænni útgáfustarfsemi um konur og
kynferði í bókmenntum.
Helga er fræðimaður sem hefur frá upphafi staðið fyrir öflugri
kynningu á nýstárlegri, kvennafræðilegri og róttækri bókmenntakenningu
á Íslandi.
Með rannsóknum sínum, sem oft hafa mætt andstöðu innan karllægrar
akademíu, hefur hún opnað nýja sýn inn í heim íslenskra bókmennta og
bókmenntasögu og í raun umbylt viðteknum hugmyndum um íslenskan
menningararf.
Dagskrá:
10.30 – 10.40 Setning: Irma Erlingsdóttir, fundarstjóri.
10.40 – 12.00
– Már Jónsson: „Máttvana meyjar á öndverðri 19. öld.“
– Sigrún Pálsdóttir: „Hreyfimynd með hljóði frá 19. öld eftir Þóru
Pétursdóttur.“
– Halldór Guðmundsson: „Viðtöl, bréf og velktar myndir. Um heimildir við
ævisagnaritun.“
– Umræður
12.00 – 13.00 Hlé
13.00 – 14.40
– Guðrún Nordal: „Svarið Steinvarar: Um systur og eiginkonur Sturlunga.“
– Jón Karl Helgason: „Sögusagnir: Sjónarhorn á íslenskar
miðaldabókmenntir.“
– Sveinn Yngvi Egilsson: „Náttúra Huldu.“
– Guðni Elísson: „Ofríki, illgirni og dómgreindarskortur. Þrjár
kvenlegar
dyggðir í ríki kreppunnar.“
– Umræður
14.40 – 15.00 Kaffi
15.00 – 16.20
– Steinunn Sigurðardóttir: „Óttinn við áhrif. Frá Málfríði til
Málfríðar.“
– Dagný Kristjánsdóttir: „Hulda og Halldór.“
– Sigríður Þorgeirsdóttir: „Er Moby Dick ‘máttug mær’? Um kreppu
karlmennsku og kynjasamskipta í hvalveiðisögu Melville.“
– Umræður
16.20 – 18.00 Léttar veitingar
Þriðjudaginn 30. nóvember mun dr. Agnes S. Arnórsdóttir lektor við
sagnfræðideild Árósarháskóla flytja erindið “Trúlofunarhringurinn frá
Skálholti og heilagleiki hjónabandsins” í Þjóðminjasafni Íslands.
Fyrirlesturinn hefst kl. 12:05 í fyrirlestrasal Þjóðminjasafnsins.
Aðgangur er ókeypis og allir velkomnir.
Við uppgröftinn í Skálholti árið 2003 fannst lítill hringur sem á er að
finna handaband utan um hjarta. Agnes mun færa rök fyrir því að hér sé um
trúlofunarhring að ræða, en slíkir hringar voru vinsælir um norðanverða
Evrópu á 15. og 16 öld. Í fyrirlestrinum fjallar Agnes um táknræna
merkingu slíkra hringa og áhrif kirkju á íslenska hjúskaparsiði.
